وسوسه هاي جواني ؛ كافي شاپ ، سيگار و يك فنجان قهوه // قوانيني كه بر روي كاغذ جا خوش مي كنند

هر از چند گاهي صحبت از كنترل دخانيات مي شود، مجلس طرح مي دهد، در يك يا دو فوريت هم آن را به تصويب مي رساند و بعد اين طرح مسكوت مي ماند، قوانين هم حتي بعد از تصويب شدن مسكوت مي مانند، بيش از دوسال از قانون منع فروش سيگار توسط كيوسك هاي مطبوعاتي مي گذرد اما هنوز هم اكثر آن ها بيشترين درآمد خود را از فروش سيگار مي دانند نه روزنامه.

جوانان اين روزها كشيدن يك پاكت سيگار را در يك كافي شاپ با خوردن يك فنجان قهوه به خواندن اخبار روزنامه ها و تيترهاي شعاري و حرف هايي كه هميشه  در حد حرف مي مانند ترجيح مي دهند.

ما در حالي به استقبال هفته بدون دخانيات مي رويم كه از عضويت در كنوانسيون ژنو جا مانده ايم و ايران هنوز نتوانسته در اين كنوانسيون عضو شود، دليل آن هم به تصويب نرسيدن لايحه كنترل دخانيات است، لايحه اي كه ماه ها است در مجلس مورد بررسي قرار گرفته و هنوز هم به تصويب نرسيده است.

آخرين خبري كه از لايحه كنترل دخانيات منتشر شده خبر ماندن اين لايحه در شوراي نگهبان است ، در واقع شوراي نگهبان به يكي از بندهاي اين لايحه ايرادتي وارد كرده است كه تا اين ايراد از سوي مجلس بر طرف  نشود ، خبري از تصويب اين لايحه نيست.

اما يك موضوع مهم در اين بين مطرح است كه آيا با تصويب قانون كنترل دخانيات اين قانون اجرايي خواهد شد؟ آيا واقعا ضمانتي براي اجراي اين قانون وجود دارد؟!

اگر كسي به اين سوال پاسخ مثبت مي دهد، بايد توضيح دهد پس چرا قانون منع فروش سيگار توسط كيوسك هاي روزنامه فروشي به مرحله اجرا گذاشته نشد، چرا قانون جمع آوري قليان از رستوران هاي سنتي به مرحله اجرا گذاشته نشد و چرا منع استعمال دخانيات در مكان هاي عمومي هيچ گاه اجرايي نشد؟!

عضو كميسيون بهداشت و درمان مجلس در گفتگو با خبرنگار اجتماعي خبرگزاري مهر در اين باره مي گويد: لايحه كنترل دخانيات هنوز هم كامل نيست و نياز به بحث و بررسي بيشتري دارد، چرا كه اساسا چنين لايحه اي قابل اجرا نخواهد بود.

دكتر عابد فتاحي مي افزايد: ايران نيز همچون ديگر كشورهايي كه عضو كنوانسيون ژنو شده اند خواستار چنين عضويتي است و قانون كنترل دخانيات يك بار ديگر براي عضويت در اين كنوانسيون مورد بحث و بررسي قرار گرفت.

وي تصريح مي كند: اما  اين لايحه هنوز هم كمبود هاي زيادي دارد، ما بارها اعلام كرده ايم كه محدود كردن سيگار نه تنها نفعي به مردم نمي رساند بلكه باعث مي شود كه افراد سيگاري مجبور به پرداخت هزينه هاي بيشتري باشند، مبارزه با دخانيات و كنترل آن از طريق برخورد با شركت دخانيات نبايد باشد.

دكتر فتاحي اظهار مي دارد: ما بايد براي جلوگيري از افزايش تعداد افراد سيگاري فرهنگ سازي كنيم، وگرنه اين قضيه هيچ ربطي به كاهش سيگار در جامعه ندارد، ايجاد اين محدوديت ها هميشه تاثير معكوس گذاشته، ضمن اينكه چنين قوانيني به دليل اين كه كامل نيستند از ضمانت اجرايي نيز برخوردار نخواهند بود.

 عضو كميسيون بهداشت و درمان مجلس خاطر مي كند: بايد ياد بگيريم كه به جاي برخوردهاي قهر آميز براي مقابله با رفتارهايي كه به نوعي ناهنجاري اجتماعي محسوب مي شوند، فرهنگ سازي كنيم وگرنه اين برخوردها همچون مسكن هايي مي مانند كه درد را به صورت موضعي و براي مدت كوتاهي از بين مي برند اما بيماري را ريشه كن نمي كنند.

وي در پايان مي افزايد: اين لايحه باز هم مسكوت خواهد ماند تا زماني كه به طور كامل مورد بحث و بررسي قرار گرفته و مشكلات آن بر طرف شود.

 آنها سيگار را ترك نمي كنند

خيلي ها دوست دارند سيگار بكشند، اين يك تفريح است و يا شايد يك مسكن كه هنوز هيچ دانشمندي به تاثير معجزه آساي آن بر روي اعصاب اعتراف نكرده است .

هدي - ب در رابطه با سيگار مي گويد: من دوست دارم سيگار بكشم، اين جمله هاي مسخره كه روي پاكت هاي سيگار مي نويسند هيچ تاثيري بر روي يك فرد سيگاري نخواهد گذاشت ، اين كه مي گويند سرطان زا است ، باعث بيماري قلبي مي شود، همه اين حرف ها را تمام سيگاري ها مي دانند، اما باز هم سيگار مي كشند.

او در خصوص تصويب لايحه كنترل دخانيات مي افزايد: اگر اين قانون تصويب شود بايد در تمام كافي شاپ ها را تخته كرد، كافي شاپ جايي است كه بيش از 90 درصد افراد فقط براي سيگار كشيدن به آنجا مي روند، حالا اگر قانوني تصويب كنند كه كشيدن سيگار در اماكن عمومي را ممنوع كند، كار و كاسبي آن ها از رونق مي افتد.

بهرام اميني دانشجوي مهندسي مكانيك نيز مي گويد: اين قوانين هيچ وقت اجرايي نمي شوند، دو سال پيش اعلام كردند كشيدن قليان در اماكن عمومي از جمله رستوران ها ممنوع است ، اما اين قانون از آن تاريخ تا كنون اجرا نشده است، بيشتر رستوران هاي سنتي  به مشتريان خود قليان هم مي دهند.

او مي افزايد: هنوز هم كيوسك هاي مطبوعاتي  سيگار مي فروشند در حالي كه اين كار غير قانوني است اما كسي هم به آن ها اعتراض نمي كند.

اميني اعتقاد دارد تصويب چنين قانون هايي بيشتر بايد با فرهنگ سازي همراه باشد، هيچ جواني زور و اجبار را بر نمي تابد، اگر با وضع قانون سيگار كشيدن در كافي شاپ ها را از جوانان بگيريم، آن ها سيگار را ترك نمي كنند، اما اگر واقعا مي خواهيم جوانان به مضرات سيگار پي ببرند بايد فرهنگ سازي كنيم ، كاري كه متاسفانه در هيچ زمينه اي تا كنون انجام نداده ايم.

 آخرين كام سيگارش را هم مي كشد و قبل از اين كه آن را در جاسيگاري خاموش كند سيگار ديگري را با آن روشن مي كند، خودش هم نمي داند چرا اين كار را مي كند اما آنچه كه مهم است او مي خواهد تمام مدت زماني را كه در كافي شاپ است سيگار بكشد، چون جاي ديگري را براي سيگار كشيدن ندارد، پس بايد از فرصت استفاده كند.

امير در مورد مضرات سيگار مي گويد: تمام اين ها حرف است ، مادر بزرگ مادر من از 12 سالگي سيگار مي كشيد و 99 سال هم عمر كرد، من هم سيگار كشيدن را دوست دارم، احساس خوبي به من مي دهد.

او كه 21 سال بيشتر ندارد از 15 سالگي سيگار كشيدن را شروع كرده ، البته پدر و مادرش به شدت با سيگار كشيدن او مخالفند، اما هر دو آن ها سيگار مي كشند.

امير مي افزايد: مادرم اولين بار كه سيگار را دست من ديد خيلي عصباني شد و از من خواست كه ديگر سيگار نكشم اما خودش اين كار را مي كند.

او در خصوص تصويب لايحه كنترل دخانيات مي گويد: اين كارها فقط به نفع سيگار فروش ها است ، با تصويب اين قوانين آن ها هم به اين بهانه كه سيگار كم شده است، قيمت آن را بالا مي برند و تجارتشان پر سودتر مي شود.

قانون بدون ضمانت اجرايي مشكلي را حل نمي كند

اما يكي ديگر از اعضاي كميسيون بهداشت و درمان در اين باره مي گويد: لايحه كنترل دخانيات براي تصويب نهايي به شوراي نگهبان رفته است و اين شورا ايراداتي را به طرح وارد كرده كه در اولين فرصت اين ايرادات برطرف شده و طرح به تصويب خواهد رسيد.

دكتر بيژن شهبازخاني در اين خصوص مي افزايد: موضوع مهمي كه بايد در اين زمينه مورد توجه قرار گيرد، بررسي همه جانبه اين طرح و مطمئن شدن از قابليت اجرايي آن است.

وي تصريح مي كند: نبايد از كنار اين موضوع كه تصويب قوانين بدون ضمانت اجرايي هيچ مشكلي را حل نمي كند به راحتي بگذريم، قوانيني بايد مورد بررسي قرار گيرند و به تصويب برسند كه ضمانت اجرايي داشته باشند.

دكتر شهبازخاني با اشاره به يكي از قسمت هاي مهم لايحه كنترل دخانيات كه منع فروش سيگار به افراد زير 18 سال است مي گويد: ما چطور مي توانيم مانع فروش سيگار به افراد زير 18 سال شويم، براي اجراي چنين طرحي بايد افراد زيادي را استخدام كنيم تا مراقب باشند كه اين قانون نقض نشود و در صورت نقض بايد براي توبيخ كردن فرد خاطي اسناد و مدارك معتبر داشته باشيم.

وي اظهار مي دارد: ما تمام تلاش خود را مي كنيم تا طرح كنترل دخانيات يك طرح جامع و كامل باشد و زماني به تصويب برسد كه ضمانت اجرايي آن نيز تامين شده باشد.

اول فرهنگ سازي ، بعد تصويب قانون

اصلي كه هيچگاه از سوي دولتمردان مورد توجه قرار نمي گيرد اين است كه براي اجرايي شدن قوانين اجتماعي نياز به فرهنگ سازي است ، در هفته بدون دخانيات بهتر است به جاي اين كه از قوانين صحبتي به ميان آيد بيشتر بر روي فرهنگ سازي كار شود، جوان اجبار را بر نمي تابد اما يك حرف، يك تصوير و يا حتي يك پيام غير مستقيم مي تواند او را تحت تاثير قرار دهد.

هفته بدون دخانيات براي جامعه جوان ما مي تواند هفته اي پر از دستاوردهاي مهم باشد به شرطي كه فرهنگ سازي را فراموش نكنيم .

عادت خوبي است اگر از ياد نبريم كه براي كارهاي زيربنايي اجتماعي اول فرهنگ سازي كنيم و بعد به تصويب قوانين بپردازيم.